TÜKETİCİ HAKLARININ KORUNMASI

FİYAT ETİKETİ, TARİFE VE FİYAT LİSTESİ DENETİMLERİ

Belediyemizce; tüketicilerin ekonomik çıkarlarını korumak amacı ile 6502 sayılı Kanun’un 6. Maddesi (satıştan kaçınma) ve 54. Maddesi (fiyat etiketi) hükümleri kapsamında perakende satışa arz edilen mal ve hizmetlerin fiyat etiketleri, tarife ve fiyat listelerine yönelik denetimler yapılmakta, bu denetimler esnasında işyeri sahiplerine veya yöneticilerine fiyat etiketi tarife ve listesi rehberi verilerek, uygulanması hakkında bilgilendirme yapılmaktadır.

TÜKETİCİ ŞİKÂYETLERİ

Alo 153 Çözüm Merkezi, CİMER, mail, telefon yoluyla ve bürolarımıza şahsen müracaat ile yapılan tüketici şikâyetleri Tüketici Hakları Zabıta Amirliği tarafından öncelikli olarak değerlendirilmekte ve çözüme kavuşturulmak maksadıyla çalışmalar yapılmaktadır. Ayrıca, tüketicilerin, ekonomik çıkarlarını korumak ve zararlarını tazmin etmek amacı ile haklarını arayabilecekleri yasal çözüm mercilerine, bilgilendirme yapılarak yönlendirilmektedir.

BİLGİLENDİRME ÇALIŞMALARIMIZ

– STANT FAALİYETLERİ

Vatandaşlarımızın yoğun olarak bulunduğu ve vakit geçirdiği meydanlar ile alışveriş merkezlerine, metro istasyonlarına stantlar kurularak tüketicilere bilinçli tüketici rehberi broşürü dağıtılmakta, tüketici hakları konusunda bilgilendirmeler yapılmaktadır.

– SEMİNERLER

Eğitim öğretim kurumlarında, üniversitelerde, sivil toplum kuruluşu olan derneklerde, engelli merkezlerinde, belediyemize bağlı Enstitü İstanbul İSMEK merkezlerinde, İstanbul ve Türkiye genelinde yerel yönetim çalışanlarına tüketici hakları konulu seminerler düzenlenmektedir. Bu seminerlere katılanlara, ayıplı mal ve hizmet, taksitle satış sözleşmeleri, garanti şartları, satış sonrası hizmetler, işyeri dışında kurulan sözleşmeler (kapıdan satışlar), mesafeli sözleşmeler (satışlar), kredi kartları, tüketici kredisi ve konut finansmanı sözleşmeleri, paket tur, abonelik sözleşmeleri, fiyat etiketi, tarife ve fiyat listesi ile benzeri konularda tüketici hakları anlatılmaktadır. Bunun yanı sıra okullarda verdiğimiz seminerlerde öğrencilere “Fiyat Etiketi” konulu tiyatro gösterileri de sergilenmektedir.

Ayrıca, tüketicilere mal satan, hizmet sunan işyeri yöneticilerine ve çalışanlarına yönelik 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un “satıştan kaçınma” ve “fiyat etiketi, tarife ve fiyat listesi” uygulamaları, ayıplı mal, garanti belgesi şartları, satış sonrası hizmetler ve hakem heyetleri konusunda seminer düzenlenmektedir.

15 MART DÜNYA TÜKETİCİLER GÜNÜ

15 Mart Dünya Tüketiciler Günü nedeniyle Mart ayı boyunca;

• AVM ve metro istasyonlarında, meydanlarda stant çalışmaları yapılarak broşürler dağıtılmaktadır.
• Ana caddelerde, meydanlarda bulunan billboardlar, üstgeçitler, raketler ve toplu taşıma araçlarına, belediyeler ve İBB kuruluşlarında afişler asılmaktadır.
• AVM’lerin iç ve dış ekranlarında, İstanbul’da bulunan 3 büyük futbol kulübünün stadyum ekranlarında, İBB meydan ekranlarında digital afiş yayınlanmaktadır.
• Muhtarlıklarda afiş ve broşür dağıtımı yapılmaktadır.

TÜKETİCİ DERNEKLERİ

Tüketici Dernek temsilcilerimizle birlikte görüşmeler yapılmakta ve çeşitli faaliyetler yapılarak, işbirliği sağlanmaktadır.

FİYAT ETİKETİ DENETİMİNDE ARANILAN HUSUSLAR

• Etiket ve fiyat listesinin olması.
• Fiyat etiketi ve listesindeki bilgilerin Türkçe yazılması.
• Etiket ve tarifelerinin kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde yazılı, dijital veya elektronik etiket olarak konulması.
• Etikette, malın satış fiyatının tüm vergiler dâhil olarak yazılması.
• Malın satış fiyatının net miktar üzerinden belirlenmesi. Net Miktar; ambalajlı malın, ambalaj malzemesi hariç miktarı.
• Malın ayırıcı özelliği, cinsinin yazılması.
• Yerli ürünlerde Bakanlıkça belirlenen logonun olması.
• Satılan mal ithal ürün ise üretilen ülke isminin Türkçe yazılması.
• Etiket ve listelerde fiyat düzenlenme veya değişim tarihi yazılması.
• Bölünmüş olarak satılan ürünlerin birim fiyatlarının, etikette görülebilir ve okunabilir olması.
• Kuver, garsoniye gibi ücretlerin alınması halinde listelerde belirtilmesi.
• Açık halde satılan malların, sadece birim fiyatının yazılması.
• Etiket zorunluluğu olmayan mallar: Üzerinde veya ambalajında etikette bulunması gereken hususlar yazılı olan mallar, kitap, dergi, gazeteler ile değerli maden ve kıymetli taş satan yerler.
• Etiketlerin ve listelerin üzerindeki rakam ve harfler, gerçeğe uygun karışıklığa sebebiyet vermeyecek şekilde ve yanıltıcı aldatıcı bilgiler içeremez.
• Yurtdışında ifa edilmesi öngörülen paket tur ve eğitim hizmetleri ile yurtdışına yönelik ulaşım ve konaklama hizmetlerinin fiyat listeleri hariç olmak üzere etiket ve listelerde satış fiyatlarının ‘Türk Lirası’, ‘TL’ veya ‘₺’ simgesi şeklinde yazılması zorunludur.
• Ambalajlı malın satış fiyatından ayrı olarak iadesine ilişkin depozito bedeli var ise, söz konusu bedelin tutarının yazılması gerekir.
• Malın satış fiyatı ile kasa fiyatı arasında fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat uygulanır. Malın satış fiyatı ile kasa fiyatı arasındaki fark, denetim esnasında çeşitli ürünler kasadan geçirilerek tespit edilir.
• İndirimli mal veya hizmetin; indirimli satış fiyatı ve indirimden önceki fiyatı etiket ve listelerde görülebilir ve okunabilir şekilde gösterilmelidir. İndirimli satışa konu edilen mal ve hizmetin indirimden önceki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınır. Meyve, sebze, süt, vs. gibi çabuk bozulabilen mallara ilişkin indirim miktarı hesaplanırken indirimli fiyattan bir önceki fiyat esas alınır.

İndirim oranı, malın bir önceki fiyatına göre hesaplanır.

Toptan veya perakende satışın birlikte yapıldığı yerlerde, perakende satış etiket kurallarına uyulur.

Tüketici Bilgilendirme Faaliyetleri

Tüketici Şikâyetleri Çözümleme Faaliyetleri (Adet)

Etiket ve Tarife Denetimleri

Satışa arz edilen mal ve hizmetlerin fiyat etiketleri ve ücret tarifelerine yönelik olarak zabıta ekiplerimiz tarafından denetimler yapılmakta, üzerinde fiyat etiketi veya ücret tarifesi bulundurmayan işyeri ilgilileri hakkında 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun gereği tespit tutanağı düzenlenmekte ve idari yaptırım kararı verilmek üzere İstanbul Valiliği’ne gönderilmektedir. Ayrıca; Alışveriş Merkezi otoparklarından 0-3 saat arası ücret alınması (UKOME’nin 2007/1-4 sayılı kararı) ve dara (ambalaj malzemesinin ağırlığının düşülmesi) yönünden 1608 sayılı Kanun kapsamında düzenlenen tespit tutanakları, idari yaptırım kararı verilmek üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesi Encümenine gönderilmektedir.

Fiyat Etiketi, Tarife, Dara ve AVM Otopark Denetimleri

Kaynak. Zabıta Dairesi Başkanlığı,2023